راهنمای خرید دهنی ساکسیفون– نحوه انتخاب دهنی ساکسیفون

مقدمه

مبهم یا واضح؟ جاز یا کلاسیک؟ لاستیکی یا فلزی؟ اینها سوالاتی هستند که هر نوازنده ساکسیفون هنگام انتخاب سر ساز یا دهنی با آن ها مواجه است. به هر حال، این یکی از مهم‌ترین ابزارهای تنظیم ساکسیفون محسوب می شود. در این مقاله، ما به بررسی عواملی و راهنمای خرید دهنی ساکسیفون می پردازیم. همچین پیشنهاد می شود مقاله راهنمای خرید ساکسیفون را نیز مطالعه کنید.

دهنی های ساکسیفون در انواع متعددی عرضه می‌شوند تا با نیازهای همه نوازندگان مطابقت داشته باشند. در این راهنما، مسائل زیر مورد بحث قرار می گیرند:

• اجزا دهنی ساکسیفون
• جنس دهنی ساکسیفون
• انواع دهنی ساکسیفون

راهنمای خرید دهنی ساکسیفون: اجزاء دهنی ساکسیفون

بسیار مهم است که با اجزای اصلی یک دهنی و نحوه تاثیر آن بر صدای خود آشنایی داشته باشید. چهار عامل اصلی تعیین کننده صدا عبارتند از: سایز tip opening یا لبی، facing، بافل (Baffle) و محفظه یا چمبر(Chamber).

سایز tip opening یا لبی

لبی شکاف بین قمیش و نوک دهنی می باسد. این بخش میزان هوایی که می توان به درون محفظه دمید و میزان لرزش قمیش را مشخص می کند.

در بیشتر موارد، نواختن با قطعات دهانی دارای لبی های کوچک‌تر راحت‌تر است، که آنها را برای دهنی های مختص مبتدیان مانند Yamaha 4C ایده‌آل می‌کند. لبی باریک صدای متمرکز تری را ارائه می دهند که باعث می شود برای دهنی ساکسیفون های کلاسیکی مانند Selmer S80 C عالی باشد.

از طرف دیگر، دهنی های دارای لبی بزرگتر به کاربر اجازه می دهند هوای بیشتری را از طریق شیپور عبور دهد. در نتیجه می توان با قدرت و صدای بلندتری نواخت. با این وجود، قطعات دهنی های دارای لبی بزرگ به هوای بیشتری نیاز دارند که احتمالا” برای برخی از نوازندگان دشوار می باشد.

قدرت قمیش نیز در نحوه واکنش به دهنی نقش دارد. بطور کلی، دهنی های دارای لبی کوچکتر به خوبی با قمیش های سخت تر تعادل برقرار می کنند. به همین ترتیب، قمیش نرم تر نیز با لبی های پهن تر تعادل مناسبی دارد.

اگر مبتدی هستید یا برای مدت طولانی تمرین نکرده اید، توصیه می شوند یک دهنی با لبی کوچکتر را امتحان کنید. اما، در صورتیکه یک نوازنده حرفه ای هستید و تمایل دارید، صدا بلندتر باشد، یک دهانی با لبی پهن تر را امتحان کنید.

Facing

لبی ها ارتباط مستقیمی با Facing یعنی جایی که دهنی به قمیش می رسد، دارند. این بخش مقاومت دهنی و همچنین واکنش آن در سبک های مختلف ساز شما را مشخص می کند.

Facing های بلندتر نقطه شکست (Break Point) بیشتری داشته و به قسمت ضخیم تر قمیش (Table) اجازه می دهند بیشتر ارتعاش کند. در نتیجه، هنگام تولید سبک های بم تر، صدایی شاداب و گرم به ساز شما می‌دهند. با این وجود، دهنی های دارای facings بلندتر مقاومت بیشتری داشته و نواختن آن‌ها دشوارتر است. اگر برای اولین بار یکی از آن ها را امتحان کنید، احتمالاً مجبور خواهید شد بیشتر از آنچه که معمولاً راحت هستید، دهنی را وارد دهان خود کنید.

از طرف دیگر، facings های کوتاه‌تر، نقطه حساس نزدیک تری به نوک داشته و تنها به انتهای نازک‌تر قمیش اجازه ارتعاش می‌دهند. در نتیجه، آنها احساس دمیدن آزادانه تر و پاسخ سریع تری داشته و صدای بلند ساکسیفون را برجسته می کنند. با این حال، کنترل دهنی های کوتاه اغلب سخت تر است. علاوه بر این، برخی از نوازندگان در می یابند که نت های سبک بم تر (انواع دارای دامنه کمتر) آنها ممکن است ضعیف به نظر برسد.

در بسیاری از موارد، لبی، طول facings را مشخص می کند. در نتیجه، لازم نیست در مورد انتخاب منحنی facings (facing curve) نگران باشید. با اینحال، برخی از تولیدکنندگان قدیمی مانند Meyer و Berg Larsen، دهنی هایی را با گزینه‌های مختلف facings معمولاً کوتاه، متوسط یا بلند ارائه می‌دهند.

بافل

بافل به سقف داخل دهنی و دقیقاً در پشت لبه نوک (Tip Rail) دهنی اشاره دارد و مهم ترین عامل تعیین کننده در کیفیت لحن صدا می باشد. در نتیجه لرزش قمیش، هوا را مستقیماً به سمت بافل هدایت نموده و صدای کلی ساکسیفون را شکل می دهد. اگر فاصله بین قمیش و بافل کم باشد، هوا سریعتر حرکت نموده و صدای واضح تری ایجاد می شود. به همین ترتیب، اگر فضا بزرگتر باشد، هوا کمی کندتر حرکت نموده و صدای مبهم تری تولید می کند.

بافل ها احتمالا” اشکال ها و طرح های بی شماری داشته باشند. سه نوع متداول عبارتند از: بافل های مستقیم، بافل های رول اور و بافل های پله ای.

• بافل های صاف(Straight Baffle): گاهی بافل های مسطح نیز نامیده می شوند، یک بافل صاف مستقیماً از لبه قسمت نوک به داخل محفظه دهنی گسترش می یابد. این بخش به ایجاد صدای کلفت و شفاف کمک می کند اما ممکن است بازتاب قوی نداشته باشد. بسیاری از دهنی های کلاسیک دارای بافل صاف هستند.
• بافل های رول اور(Step Baffle): یک بافل رول اور دارای یک بخش کوتاه و بلند درست در پشت لبه نوک می باشد و سپس به شکل یک بافل صاف که تا محفظه امتداد دارد ظاهر می شود. این امر باعث انتقال یکنواخت تر هوا به داخل محفظه دهنی می شود. علاوه بر این، بافل رول اور لحن بیشتری را برای کیفیت صدای شما ارائه می دهد. بسیاری از سازهای معروف جاز دارای این نوع از بافل ها هستند.
• بافل های پله ای(Rollover Baffle): همانطور که از نام آن پیداست، شبیه یک پله است. بافل های پله ای دارای یک بخش بلند در لبه نوک بوده و سپس با شیب تند به داخل محفظه امتداد می یابند. این امر به جریان هوا سرعت بخشیده و صدایی واضح و قدرتمند ایجاد می کند. دهنی های بافل پله ای مخصوصاً برای سبک های موسیقی پاپ، راک و R&B مناسب هستند.

ارتفاع بافل نیز نقش مهمی در شکل دادن صدای نوازنده دارد. بافل بلند (High-step baffle) نزدیک به نی باعث ایجاد صدای فوق العاده واضح و قدرتمندی می شود. اما، بعنوان نقطه ضعف، کنترل دهنی های دارای بافل بلند دشوار است بافل های کوتاه (Low-step baffle) به هوای بیشتری نیاز دارند اما صدای مبهم تری نسبت به انواع بلند تولید می کنند.

محفظه

محفظه ناحیه باز داخل دهنی است که دقیقاً قبل از سوراخ قرار دارد و تا حد زیادی بر حالت و صدای ساکسیفون تأثیر می گذارد. سه نوع متداول محفظه وجود دارد:

• بزرگ (Large Chamber): محفظه بزرگتر از سوراخ است که باعث پخش جریان هوا می شود. در نتیجه، یک محفظه بزرگ‌تر فرکانس‌های پایین‌تر را تقویت کرده و منجر به تن صدایی با طراوت و قوی می‌شود.
• متوسط (Medium Chamber): قطر محفظه به سوراخ نزدیکتر است. یک جریان هوای ثابت و صدای درونی (Core Sound) قوی ایجاد می کند.
• کوچک (Small Chamber): محفظه کوچکتر از سوراخ بوده و باعث باریک شدن جریان هوا می شود. این نوع به ایجاد صدای متمرکز کمک می کند.

راهنمای خرید دهانه ساکسیفون: جنس دهنی ساکسیفون

مواد مورد استفاده در ساخت یک دهنی بر کیفیت صدا و بازتاب آن نیز تأثیر گذار می باشند. اکثر دهنی های ساکسیفون از یکی از این سه نوع ماده ساخته می شوند: پلاستیک، لاستیک سخت یا فلز.

• پلاستیک: پلاستیک نسبتاً ارزان و بادوام بوده و تولید آن آسان است. به همین دلیل معمولاً از آن برای ساختن دهنی برای مبتدیان استفاده می شود. با اینحال، برخی از دهنی های پیشرفته جاز نیز از پلاستیک ساخته شده اند.
• لاستیک سخت: لاستیک سخت که بعنوان کائوچو نیز شناخته می شود، رایج ترین ماده ای است که برای دهنی هم سازهای کلاسیک و هم جاز استفاده می شود. دهنی لاستیکی سخت معمولاً صدای گسترده‌ای داشته و با اکثر کوک ها سازگار است.
• فلز: دهنی های فلزی ساکسیفون نسبت به انواع پلاستیکی یا لاستیک سخت قدرت و بازتاب بیشتری ارائه می دهند. برنج متداول‌ترین فلز مورد استفاده بوده و معمولا” با روکش‌های نقره یا طلا عرضه می‌شود. اما برخی از تولید کنندگان دهنی های تهیه شده از فلزات دیگری همچون برنز یا فولاد ضد زنگ را نیز عرضه می کنند که کیفیت صدای متفاوتی نسبت به برنج دارند.

این یک تصور غلط رایج است که “فلز = صدای واضح” و “لاستیک سخت = صدای مبهم”. این که صدای یک دهنی مبهم و یا واضح باشد، بیش از هر چیز دیگری به هندسه داخلی آن مرتبط می باشد.

راهنمای خرید دهانه ساکسیفون: انواع دهنی ساکسیفون

انتخاب دهنی تا حد زیادی به نوع صدایی که به دنبال آن هستید و سبک موسیقی که می خواهید بنوازید، بستگی دارد.

دهنی ساکسیفون مختص مبتدیان

این ها دهنی های بسیار استانداردی هستند که برای مبتدیان طراحی شده اند. آنها به گونه ای ساخته شده اند که برای نواختن ارزان و راحت باشند. از نظر کیفیت صدا، اکثر آنها تعادل مناسبی بین وضوح و مبهم بودن صدا برقرار می کنند. با کمی تمرین و تجربه، می توانید به راحتی آنها را با تنظیمات کلاسیک یا جاز تطبیق دهید.

آنها شروع خوبی محسوب می شوند، اما در هیچ سبکی عالی نخواهند بود. پس از مدتی، یک دهنی مبتدی ممکن است واقعاً شما را عقب نگه دارد. نیازهای نوازندگان با یکدیگر متفاوت می باشد، اما، به اکثر نوازندگان ساکسیفون توصیه می شود حداقل 6 تا 12 ماه پس از شروع نواختن، دهنی خود را ارتقا دهند.

دهنی ساکسیفون کلاسیک

موسیقی‌های کلاسیک برای نواختن توسط گروه‌های کنسرت، ارکسترهای سمفونیک یا محیط‌های موسیقی سالنی مطلوب می باشند. بیشتر آنها از کائوچو ساخته شده و معمولاً دارای لبی کوچکتر با طراحی بافل صاف هستند. این قابلیت ها به شما اجازه می دهند صدای متمرکزتری که مبهم تر و ملایم‌تر است را تولید کنید. صدای گرم آن به خوبی با سازهای زهی و سایر سازهای بادی ترکیب می شود.

دهنی ساکسیفون جاز

دهنی های جاز یک گروه فوق العاده متنوع هستند که بصورت کائوچویی و یا فلزی در دسترس می باشند. آنها معمولاً دارای لبی های بزرگ و بافل های بلند هستند که به آنها لحنی گیراتر، پرتر و مقدار زیادی هیجان می دهد.

برخی از دهنی های لاستیکی سخت، فوق العاده کاربردی بوده و می توانند تقریباً با هر موقعیت نواختنی سازگار شوند. آنها می توانند برای نواختن جاز سنتی مبهم و خش دار و یا برای موسیقی واضح و تند جدیدتر مناسب باشند.

سایر نوازندگان ساکسیفون به چیز قدرتمندتری برای نواختن راک، پاپ، فانک و R&B نیاز دارند. برای این منظور، برخی از دهنی ها اورتون های بالاتری تولید کرده و امکان نواختن آنها با صدای بلندتر وجود دارد. این به آنها کمک می کند تا در برابر سازهای الکترونیکی و برنجی مقاومت کنند.

نتیجه گیری

انتخاب دهانه ساکسیفون یک تصمیم شخصی است که باید با توجه به عوامل متعددی انجام شود. اندازه، شکل، جنس، سبک موسیقی و صدای شما همگی بر صدای ساکسیفون تأثیر می گذارند.

بهترین راه برای یافتن دهانه مناسب، امتحان کردن دهانه های مختلف است. می توانید این کار را در یک فروشگاه موسیقی یا یک استودیوی ضبط انجام دهید. با امتحان کردن دهانه های مختلف، می توانید دهانه مناسبی را پیدا کنید که صدای شما را به بهترین شکل ممکن نشان دهد. امیدواریم با مقاله راهنمای خرید دهنی ساکسیفون بنوانید انتخاب درست و مناسب داشته باشید.

سوالات متداول