چگونگی ترک یک اعتیاد: کم کردن وابستگی به مواد و الکل

مقدمه

در صورتیکه پذیرفته اید که اعتیاد به جنبه های مختلف زندگی شما آسیب می رساند و آمادگی لازم برای ترک را دارید، در ادامه چند نکته که بایستی در مورد ترک اعتیاد بدانید برای کمک به شما ارائه می شود.

بسیاری از افراد معتاد از اینکه ترک تا چه اندازه می تواند دشوار باشد تعجب می کنند. حتی ممکن است از خود بپرسند چرا نمی توانم ترک کنم؟

این مقاله در مورد برخی از دلایل دشواری ترک اعتیاد بحث می کند. همچنین چالش‌هایی احتمالی پیش رو و استراتژی‌هایی که می‌توانند به موفقیت کمک کنند را مورد پوشش قرار می‌دهد.

چرا ترک اعتیاد تا این حد دشوار است؟

اعتیاد بر قشر پیشانی مغز تأثیر گذاشته و کنترل فرد بر تمایلات و قضاوت هایش را تغییر می دهد. سیستم پاداش مغز نیز به گونه ای تغییر می کند که علیرغم پیامدهای منفی، حافظه پاداش های قبلی ممکن است میل یا اشتیاق فزاینده برای مواد مخدر یا تجربیات ارزشمند را تحریک کند.

این تغییرات در مغز می توانند باعث دشوار شدن فرایند ترک شوند، اما بایستی به یاد داشته باشید که اعتیاد قابل درمان است و با برنامه و منابع مناسب می توان به بهبودی دست یافت.

خبر خوب این که با وجود پیچیدگی این روند امکان ترک وجود دارد. عوامل زیادی از جمله عوامل جسمی، ذهنی، عاطفی و بیولوژیکی فرایند ترک را دشوار می کنند. این پیچیدگی بدان دلیل است که بسیاری از افراد در می یابند درمان به هدایت آنها در فرایند ترک کمک می کند. حتی هنوز هم، بسیاری به تنهایی در فرایند ترک موفق هستند.

جمع بندی

درک تحمل پذیری

تحمل پذیری و علائم ترک (خماری) از عوامل مهمی هستند که بر اعتیاد تاثیر دارند. در صورتیکه افراد تحمل پذیری را توسعه نداده و یا علائم ترک را تجربه نکنند، احتمالاً ترک را بسیار آسان‌تر خواهند یافت.

تحمل یک فرآیند جسمانی و روان شناختی است. هرچه این رفتار بیشتر تکرار شود، حساسیت کمتر و نیاز بیشتری به دریافت همان اثر خواهید داشت. مواد مخدر، مانند الکل و مواد افیونی، بر روی بخش های خاصی از مغز تاثیر گذاشته و باعث ایجاد تحمل پذیری فیزیکی می شوند.

رفتارهایی مانند رابطه جنسی و شرط بندی، باعث ایجاد احساسات هیجانی می شوند که با گذشت زمان از شدت آنها کاشته می شود. همانطور که تحمل پذیری فرد افزایش می یابد، ممکن است بخواهید یا نیاز داشته باشید برای دست یابی به همان اثر قبلی، مواد بیشتری مصرف کرده یا رفتار (رفتار که به ان اعتیاد داری) بیشتری از خود نشان دهید.

علائم ترک اعتیاد

هنگام اعتیاد به یک ماده یا رفتار، ممکن است با ترک، علائمی را تجربه کنید. این علائم با شروع استفاده از مواد یا انجام مجدد رفتار به طور موقت از بین می روند. اما به مرور زمان و اغلب پس از ترک کاملا” بین خواهند رفت.

علائم فیزیکی یا جسمانی ترک اعتیاد

تجربه برخی علائم ناخوشایند در هنگام ترک امری عادی می باشد. این علائم ممکن است فرایند ترک را دشوارتر کنند. تجربه شما از ترک فیزیکی به ماهیت اعتیاد شما بستگی دارد، اما این علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:

• تغییرات در اشتها
• احساس ناخوشی
• دردهای عضلانی
• حالت تهوع
• لرزیدن
• ناراحتی معده

علائم جسمانی ترک الکل و مواد مخدر اغلب طی چند روز برطرف می شوند. با این حال، این روند بسیار ناخوشایند بوده و حتی ممکن است خطرناک باشد. اگر قصد ترک دارید، بهتر است از حمایت یک کارشناس مراقبت های بهداشتی برخوردار باشید. همچنین داروهایی وجود دارند که می توانند به تجربه ترک فیزیکی کمک کنند.

علائم روانی ترک اعتیاد

علاوه بر علائم ناخوشایند جسمانی ترک، ممکن است علائم روانی نیز تجربه شوند. این علائم می توانند شامل موارد زیر باشد:

• اضطراب
• میل شدید
• افسردگی
• تحریک پذیری
• تغییرات خلق و خوی
• مشکلات خواب

همانطور که باید علائم ترک فیزیکی را با پزشک خود در میان بگذارید، حتماً علائم ذهنی و عاطفی را نیز مطرح نمائید.

به محض پشت سر گذاشتن علائم ترک، هنوز چالش های دیگری وجود دارند که عدم مصرف را دشوارتر می کنند. مؤسسه ملی سوء مصرف مواد مخدر (NIDA) بیان می کند با اینکه علائم جسمانی اغلب تنها حدود یک هفته طول می کشند، علائم روانی ترک ممکن است برای مدت بیشتری ماندگار باشند.

چالش های زمان ترک اعتیاد

وقتی رفتار اعتیادآور به حدی برسد که باعث ایجاد تعارض شد، از تعادل با سایر بخش های زندگی خارج می شود. حتی پس از تعهد به ترک و گذراندن مرحله ترک علائم، این تعارضات به راحتی از بین نمی روند.

معمولاً افراد معتاد برای مقابله با استرس به اعتیاد خود وابسته اند. هنگام ترک، فرد مکانیسم مقابله خود را از دست می دهد. به همین دلیل بسیار مهم است که سایر روش های مقابله با این مشکل و در حالت ایده‌آل قبل از ترک، با قاطعیت ایجاد شوند.

یک مشاور می تواند به فرد برای مقابله با این چالش های روزمره کمک کند. بدون وجود استراتژی های سالم برای مقابله، احتمالاً فرد میل شدیدی برای بازگشت به رفتار اعتیادآور «یک بار دیگر» را تجربه خواهد کرد.

تردید، احساسات پیچیده در مورد هم تمایل به ادامه رفتار اعتیاد و هم تمایل به ترک، بخشی از فرآیند ترک اعتیاد حتی در مراحل اولیه این تجربه هستند.

اغلب این چالش از لحاظ «درست» و «نادرست» به ویژه در رابطه با رفتارهای جنسی و غیرقانونی احساس می شود. در برخی موارد، احساس گناه درست و در برخی دیگر نادرست می باشد.

گناه و توجیه ترک اعتیاد

ناراحتی تجربه شده در هنگام عدم تطابق رفتارها با معیارهای درست و غلط فردی، می‌تواند انگیزه‌ای قوی برای ایجاد تغییرات باشد. با اینحال، گاهی این احساسات می توانند علیه فرد کار کره و باعث می شوند رفتار را برای خود و دیگران توجیه نماید. این فرایند می تواند مانع از تصمیم گیری برای ترک شود.

برخی از توجیهات معمول عبارتند از:

• انکار:”مشکلی نیست.”
• کوچک شمردن : ” قبلاً آن را کاهش داده ام.”
• مقایسه ها : “آلودگی خطرناک تر است”، “فلانی خیلی بیشتر از من می نوشد.”
• اعتراض : ” ترجیح می دهم زندگی کوتاه تری داشته و خوشحال باشم تا اینکه ترک کنم و درمانده باشم.”
• توجیه : « هرگز برای تأمین هزینه‌های اعتیادم دزدی نکرده‌ام»، «وقتی می‌نوشم، اجتماعی‌ترم».
• تصمیم گیری بین بد و بدتر : “بهتر است که این کار را انجام دهم تا اینکه نتوانم با آن زندگی کنم.”
• اطلاعات نادرست : “سرطان در خانواده من وجود ندارد”، “این ماده مصارف دارویی دارد، پس مشکلی نیست”، “شکلات تنها درمان PMS(سندرم پیش از قاعدگی) است.”
• رفتار خارج از عرف : “در برخی فرهنگ ها، تعدد زوجات قابل قبول است.”
• تجلیل : “ملکه ویکتوریا به این کار عادت داشته”، “مردان سرپرست در عهد عتیق همسران زیادی داشتند”، “عیسی شراب می نوشید.”

روانپزشک مارگارت سید، MD، توضیح می دهد: “یک اشتباه بزرگ در هوشیاری، رویکرد بی تفاوتی است.”

درمان می تواند به شما کمک کند تا با احساسات ناخوشایند کنار آمده و افکار غیرمنطقی را که شما را معتاد نگه می دارند را شناسایی کنید. ترک آسان و ساده نیست، اما یک گروه حمایتی خوب و برنامه درمانی مناسب کمک می کند تا هنگام آمادگی به آن دست یابید.

چگونگی غلبه بر اعتیاد

غلبه بر اعتیاد فرآیندی نیازمند تصمیم گیری برای ترک، برنامه ریزی برای ترک، مقابله با اثرات ترک و اجتناب از بازگشت به اعتیاد است.

می خواهید مطمئن شوید که خود را برای موفقیت آماده کرده اید. در نتیجه اگر می‌خواهید از الکل دوری نمائید، در ابتدای مسیر بهبودی بایستی از جاهایی که می‌دانید مشروبات الکلی در دسترس می باشند، اجتناب کنید. Margaret Seide, MD

– دکتر مارگارت سید، هم چنین اضافه می کند:

«این می تواند به معنای رد کردن دعوت‌ برای مهمانی ها نیز باشد، اما باید به یاد داشته باشید که در آینده مجالس بیشتری برگزار می‌شود و زمان بیشتری برای موفقیت خواهید داشت و احتمالاً انتخاب هایی را انجام خواهید داد که مطابق با اهداف شما باشند.

روش های غلبه بر اعتیاد

برخی دیگر از راهکارهای ترک یک اعتیاد عبارتند از:

• آمادگی برای ترک : قبل از ترک، به این فکر کنید که برای ترک اعتیاد خود چه کاری باید انجام دهید. این می تواند شامل حذف عوامل محرک در محیط و یافتن حمایت اجتماعی باشد
• داروهایی را برای درمان اعتیاد مد نظر قرار دهید : در صورت اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، داروهایی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند که به طور ایمن و موفق ترک کنید. هنگامی که قصد ترک دارید در مورد این گزینه ها با پزشک خود مشورت کنید.
• محیط خود را مد نظر قرار دهید : از شر هر چیزی که ممکن است شما را به یاد اعتیادتان بیاندازند یا محرک یک میل باشد، خلاص شوید. در برخی موارد، احتمالا” متوجه خواهید شد که باید عادات (مانند پرهیز از بارها یا رستوران‌هایی که قبلاً در آنجا مشروب می‌نوشیدید) یا الگوهای اجتماعی (مانند عدم معاشرت با افرادی که قبلاً مشروب می‌نوشیدید یا با آنها مواد مصرف می‌کردید) خود را تغییر دهید.
• عوامل حواس پرتی را پیدا کنید : مشغول ماندن می تواند روشی مفید برای پرت کردن حواس خود از بازگشت به تمایلات و وسوسه ها باشد. برنامه ریزی کنید که هنگام تمایل شدیدی چه کاری می توانید انجام دهید. برای مثال، ممکن است به پیاده روی بروید، یک کتاب بخوانید، یک برنامه تلویزیونی تماشا کنید یا با یک دوست تماس بگیرید.
• دریافت حمایت: با افراد نزدیک در مورد برنامه خود صحبت کنید و از آنها کمک بخواهید. دانستن اینکه افرادی در کنار شما هستند و مایلند به شما کمک کنند تا با چالش‌های ترک کنار بیایید، می‌تواند به شما کمک کند در هنگام مواجهه با مشکلات بیشتر احساس امیدواری کنید.

علاوه بر داروها، روان درمانی نیز می تواند در غلبه بر اعتیاد موثر باشد. درمان شناختی رفتاری (CBT) رویکردی است که می تواند به افراد در تغییر الگوهای تفکر و یادگیری مهارت های سالم کمک کند.

باید به یاد داشت که هیچ درمانی که مناسب همه باشد وجود ندارد، بنابراین همکاری با یک مشاور برای یافتن روش مناسب شانس موفقیت را افزایش می دهد. روش‌های دیگری که می‌توانند مؤثر باشند عبارتند از: مدیریت رویدادهای احتمالی، رفتار درمانی عقلانی هیجانی (REBT)، برنامه‌های 12 مرحله‌ای، بهبودی SMART و روش های مبتنی بر ذهن آگاهی.

نتیجه گیری

رهایی از اعتیاد مسیری دراز و دشوار است، اما امیدوار کننده است که این امر امکان‌پذیر است. برای رسیدن به این هدف، افراد نیاز به اراده قوی، تصمیم جدی و پشتیبانی مناسب دارند.

از طریق استفاده از راهکارهای مختلفی مانند مشاوره، درمان دارویی، پشتیبانی از خانواده و دوستان و همچنین شرکت در گروه‌های حمایتی، می‌توان به کاهش و در نهایت رهایی از اعتیاد دست یافت.

همچنین، برای جلوگیری از بازگشت به اعتیاد، لازم است که افراد به سبک زندگی سالمی تمایل داشته باشند. این شامل فعالیت‌هایی مانند ورزش، تغذیه سالم، خواب کافی و همچنین ارتباطات اجتماعی مثبت است.

در کل، اعتیاد یک مشکل پیچیده است، اما با تلاش و تمرین، می‌توان به کاهش آن و در نهایت رهایی از آن دست یافت. این یک فرایند طولانی است، اما ارزش آن برای بهبود کیفیت زندگی و بهبود روابط اجتماعی بسیار بالاست.

سوالات متداول